Gebiedsverkenning Utrecht Oost
In 2016 is met Rijk en regionale partners gewerkt aan de Gebiedsverkenning Utrecht Oost. Uitkomsten van de gebiedsverkenning bevestigen het beeld dat de Utrechtse regio een belangrijke bijdrage levert aan de internationale concurrentiepositie. Deze regio maakt een groei door die de komende periode zal doorzetten. De gebiedsverkenning beschrijft een kansrijk perspectief hoe de regio Utrecht zich verder kan ontwikkelen, daarbij de internationale concurrentiekracht kan versterken en zich verder kan ontwikkelen als TOPregio op het gebied van Healthy Urban Living. In het BO-MIRT van oktober 2016 is besloten om een gezamenlijk vervolg te starten. Rijk en regio stellen daarvoor begin 2017 een plan van aanpak op. Het doel is om met Rijk en regionale partners een adaptief gebiedsgericht programma vorm te geven, waarin alle activiteiten die voortkomen uit de Gebiedsverkenning Utrecht Oost in samenhang worden bezien en afgestemd. Zie voor de betekenis voor OV: programma 5.

Ruimtelijke economische ontwikkelstrategie (REOS)
In juni 2016 hebben Rijk en regionale overheden de intentieverklaring REOS ondertekend. In de intentieverklaring hebben de partijen de hoofdlijnen van de ruimtelijke economische ontwikkelstrategie vastgelegd voor de regio's Amsterdam-Utrecht, Rotterdam-DenHaag en Eindhoven. Zij gaan deze verder uitwerken in een uitvoeringsagenda die meer duidelijkheid moet geven hoe de opgaven rondom de verschillende toplocaties gezamenlijk worden opgepakt. Voor de regio Utrecht zijn de volgende toplocaties opgenomen:
-      Utrecht Sciencepark (campussen)
-      Stationsgebied Utrecht (gemengde Zakencentra)
-      Merwedekanaalzone (stedelijke transformatiegebieden)

NOVI
Het Rijk werkt aan de Nationale Omgevingsvisie (NOVI), waarin de hoofdlijnen van het beleid op de fysieke leefomgeving zijn opgenomen. In de NOVI worden verschillende sectorale visies samengevoegd en verbonden.
Wij hebben via het IPO in 2016 een aanbod gedaan om op drie thema’s input te leveren voor de NOVI en met het Rijk resultaatafspraken te maken: Energie & Ruimte, Aantrekkelijke steden & regio, en Internationalisering.
Dit aanbod wordt in 2017 verder uitgewerkt door de gezamenlijke provincies. Daarnaast leveren wij zelf ook input voor de NOVI.

Netwerksamenwerking USP
Een brede coalitie van overheden, kennisinstellingen, bedrijven en maatschappelijke organisaties is in 2013 een proces gestart om de potentie van Utrecht Science Park nog beter te benutten. In 2016 is door de partijen intensief samengewerkt aan de bereikbaarheid, ontwikkelruimte en healthy urban living. In mei 2016 hebben de provincie Utrecht, gemeente De Bilt, Bilthoven Biologicals en de Stichting Utrecht Science Park een intentieverklaring ondertekend om samen te gaan werken op het gebied van Life Sciences & Health. Hiermee is een stap gezet naar een satellietmodel van het Utrecht Science park met twee locaties. Doel is om hiermee aantrekkelijker te worden voor bedrijven en investeerders.
Tijdens de 4e bestuurlijke conferentie in december 2016 zijn de resultaten gepresenteerd en is vooruit geblikt.

Groene Hart
De Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart (3 provincies, 3 gemeenten, 2 waterschappen, en Stichting Groene Hart) heeft besloten niet zelf nieuwe projecten in gang te zetten, maar er voor te zorgen dat de energie die er in dit gebied bestaat beter benut wordt. Daarom zijn de werkzaamheden gericht op agenderen, aanjagen (adresseren) en verbinden. Vier aandachtsgebieden staan centraal: Bodemdaling, Ruimtelijke Kwaliteit, Recreatie én Bestuurlijke Organisatie.
De Stuurgroep streeft ook naar meer afgestemde doelstellingen en beleid bij de betrokken overheden, vooral tussen de drie provincies. Met het oog op de integrale beleidsvorming die de aanstaande Omgevingswet vereist, heeft de Stuurgroep een ‘Perspectief Groene Hart’ in voorbereiding. Dit Perspectief beoogt te dienen als een bouwsteen voor de omgevingsvisies van vooral provincies en (samenwerkende) gemeenten.

Omgevingsinformatie
Dit jaar zijn, na het BWM-plan en de PRS/PRV, ook de Natuurvisie en Natuurverordening digitaal beschikbaar. Door verbindingen te leggen met de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie en de Provinciale Ruimtelijke Verordening zijn beide al een behoorlijk integrale en praktische bouwsteen voor de toekomstige Omgevingsvisie. Aldus anticiperen we op de digitale verplichtingen voor de Omgevingswet, met het bijbehorende Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO, voorheen Laan van de Leefomgeving). Hierin is de provincie Utrecht een voorbeeld voor andere provincies.
Onze digitale samenwerkomgeving voor gemeentelijke plannen is nu geïntegreerd met onze omgeving voor visies en verordeningen. Hiermee bereiden we onze werkprocessen voor op de digitale aspecten van de Omgevingswet.

Steun gestagneerde bouwprojecten
In 2016 hebben we diverse bouwprojecten ondersteund. De ondersteuning bestaat vaak uit het aanbieden van een proces-ondersteuning of een garantstelling (deze laatste o.a. in Veenendaal en Amersfoort). In de aantrekkende woningmarkt blijkt het al minder noodzakelijk om garantstellingen af te geven voor nieuwbouwprojecten. Afgelopen jaar hebben we garantstellingen ook ingezet om kantoortransformatie naar woningen mogelijk te maken. De garantstellingen zijn tot nu toe nog nooit ingeroepen en hebben daarmee een beperkt risico. Voor het berekende risico wordt een reservering aangehouden.
Met gemeenten blijven we werken aan aanjagen van binnenstedelijke woningbouw. Zo hebben we afgelopen jaren samen met de gemeente gewerkt op het Veemarktterrein om een aantal projecten in Vernieuwend Opdrachtgeverschap/CPO te realiseren. Mede als gevolg van de crisis hebben de projecten een lange doorlooptijd gekend. In 2016 is een aantal concrete mijlpalen gerealiseerd:

• Het project ‘Blaarkoppen’ is opgeleverd. Het gaat hierbij om 5 grote studentenhuizen voor in totaal 50 studenten.
• Marktmeester: dit project richt zich specifiek op senioren, er worden 10 appartementen gerealiseerd. In februari 2016 is de bouw formeel gestart.
• Blok Y: in dit project wordt een grote variëteit aan loftwoningen gerealiseerd. In totaal gaat om 30 appartementen, start bouw was in zomer 2016.

Niet alleen grote steden hebben onze aandacht, maar ook kleine: bijvoorbeeld in Wijk bij Duurstede is met een bijdrage uit het Fonds Uitplaatsing Hinderlijke Bedrijven een binnenstedelijke woningbouwlocatie tot ontwikkeling gekomen.
Huisvesting van vergunninghouders is een belangrijk thema geweest in gesprekken met gemeenten. In verschillende gemeenten hebben we bijgedragen aan het tot stand komen van innovatieve vormen van huisvesting, o.a. ook tijdelijk.

Kennisontwikkeling, kennisdelen en netwerken
Het delen van opgedane kennis is een belangrijk instrument om onze partners te verleiden en te inspireren hun bijdrage aan stedelijke ontwikkeling te leveren. Als provincie monitoren we, doen leerervaringen uit onze activiteiten en vergroten onze kennis in pilotprojecten. Deze kennis delen en verspreiden we op verschillende manieren. Het grote verbindingsdebat op 17 februari was daar één van. Daarnaast hebben we themabijeenkomsten georganiseerd over middeldure huur, Collectief en Vernieuwend Opdrachtgeverschap, huisvesting vergunninghouders, Platform Aanpak Kantoren Transformatie. Kennisdelen doen we niet alleen via bijeenkomsten, maar ook via onze provinciale website en een gezamenlijke website met kantoorgemeenten Utrechttransformeert.nl. Via deze sites zijn ook onze monitors (woningmarktmonitor, planmonitor, monitor kantorenleegstand) te raadplegen.

Duurzaamheid en Energie
Energie en duurzaamheid is een prioritair thema voor de provincie. De energietransitie die binnenstedelijk moet plaatsvinden, wordt binnen het programma Binnenstedelijke Ontwikkeling uitgevoerd. De resultaten hiervan staan beschreven in programma 4 Versterken Energietransitie.