In de Begroting 2016 zijn modern middenbestuur, inwonersparticipatie en versterking regionale uitvoeringskracht als prioriteiten opgenomen. In 2016 diende de interprovinciale herindeling Vijfheerenlanden zich als vierde speerpunt aan.
De aanpak van maatschappelijke opgaven vraagt steeds meer samenwerking en het ‘in verbinding zijn’ van overheden met elkaar, met bedrijven, kennis- en maatschappelijke instellingen en met inwoners. Met in totaal twaalf werkbezoeken en een aantal inspiratie- en verdiepingssessies legden wij dit jaar verbinding met verschillende partners. We bezochten diverse gemeenten, waterschappen, instellingen en bedrijven (bijvoorbeeld Amersfoort, HDSR, UMC en Vitens). Tijdens de inspiratie- en verdiepingssessies spraken wij met uiteenlopende (externe) partijen die betrokken zijn bij onderwerpen die voor onze provincie van belang zijn, zoals het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. Zo bouwen wij onze netwerken verder uit.
Samen met onze partners en stakeholders werkten wij aan de verdere ontwikkeling van de kracht van de regio. Veel aandacht ging uit naar het positioneren van de Utrechtse regio in Den Haag. Door gezamenlijk op te trekken rondom regionale opgaven zoals Bereikbaarheid Utrecht Science Park en Gezonde Leefomgeving versterken de lokale partners elkaar en vergroten we het draagvlak bij het Rijk voor deze onderwerpen.
We ontvingen diverse Kamerleden in Utrecht om hen te informeren over onze regionale opgaven. Dit zorgt voor een hoger kennisniveau over de Utrechtse ontwikkelingen in de Eerste en Tweede Kamer. Deze evenementen zijn altijd samen met de regionale partners georganiseerd om zo een eenduidig beeld van de Utrechtse regio af te geven.
Inwonersparticipatie wordt steeds belangrijker bij de (aanpak van) maatschappelijke opgaven. Hieraan wordt op diverse plekken in onze organisatie invulling gegeven. In juni en november informeerden wij PS over de verschillende manieren waarop wij inwonersparticipatie inbedden in de processen en in concrete projecten van de provincie. Naar verwachting volgen in 2017 vervolgstappen.
De provincie, de regio U10 en de Economic Board Utrecht hebben de handen ineen geslagen om invulling te geven aan de uitdagingen die het rapport ‘Maak Verschil – krachtig inspelen op regionaal-economische opgaven’ schetst. Dit rapport uit april 2016 is van de hand van de Studiegroep Openbaar Bestuur (van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties - BZK) en heeft inmiddels landelijk breed navolging gekregen. Het (sub)regionale schaalniveau wordt in toenemende mate gezien als het middelpunt voor economische ontwikkeling en juist daar moet de regionale samenwerkings- en uitvoeringskracht worden versterkt. Hiervoor zijn voor de gehele provincie enkele werksessies met gemeentesecretarissen en met wethouders Economie georganiseerd. In het belang van de krachtige Utrechtse regio zullen we met elkaar de opzet en invulling daarvan vorm moeten geven, ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid. Ons gezamenlijk doel is te komen tot duidelijkere (sub)regionaal economische profielen en het creëren en benutten van kansen voor economische groei.
Provinciale Staten van Utrecht en van Zuid-Holland stelden op basis van een herindelingsverzoek van Leerdam, Vianen en Zederik in februari 2016 een interprovinciale commissie (IPC) Vijfheerenlanden in. De IPC constateerde na een uitgebreid en zorgvuldig proces, waarbij met alle betrokken gemeenten en samenwerkingsverbanden is gesproken, dat er veel draagvlak is voor de fusie van de drie gemeenten, maar dat zij helaas met elkaar van opvatting verschilden over de vestigingsprovincie voor de nieuwe gemeente. Dit leidde ertoe dat de minister van BZK in september ons heeft gevraagd om het herindelingsproces voort te zetten. De minister volgt hiermee de opvatting van de meerderheid van de drie gemeenten, in lijn met het uitgangspunt van het ‘Beleidskader gemeentelijke herindeling’ dat herindelingen van onderop tot stand dienen te komen.
Bij dit herindelingsproces voerden we intensief overleg met GS van Zuid-Holland en de drie gemeenten. Op basis van alle relevante processtukken (ook de IPC-stukken) en in samenspraak met de gemeenten stelden wij het herindelingsontwerp op 29 november 2016 vast. Tussen 1 december 2016 en 26 januari 2017 lag het ontwerp voor iedereen ter inzage op de gemeentehuizen en het provinciehuis. In december zijn drie voorlichtingsavonden georganiseerd in de betrokken gemeenten.