Op 14 november heeft de Economic Board Utrecht (EBU) haar Voortgangsrapportage 2016 gepresenteerd. De rapportage bevat een verslag van de ontwikkelingen, resultaten en initiatieven van het afgelopen jaar. Samen met triple-helix partners, heeft de EBU bijgedragen aan een groene, gezonde en slimme regio. Enkele voorbeelden zijn: de start van ‘We drive solar’ in Lombok, een proeftuin voor zorgtechnologie in Vathorst, de aanwijzing van Utrecht 3D-Medical als nationaal smart industry fieldlab en de kick-off van Startup Utrecht door Neelie Kroes. De EBU heeft ook bijgedragen aan de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en de internationalisering van onze regio. Met haar manier van werken stimuleert EBU voor maatschappelijke vraagstukken eigenaarschap in de markt. Indien in de aanloop extra financiering nodig is om een initiatief te starten, kan gebruik worden gemaakt van het provinciale cofinancieringsfonds. Met de bijdragen uit het fonds is ruim € 48 mln. aan secundaire investeringen uitgelokt.

In 2016 heeft de provincie actief bijgedragen aan het versterken van de zichtbaarheid van het Utrecht Science Park (USP). Mede met steun van de provincie hebben de acht TOP science- en innovatieparken in Nederland een internationale brochure gepubliceerd, die zeer positief is ontvangen. Ook heeft de provincie een rol gespeeld in de ontwikkeling van een Science Park Fonds, samen met enkele pensioenfondsen. Met het fonds willen de scienceparken de valorisatie versterken door de juiste faciliteiten (zoals gebouwen) te ontwikkelen.

Op 5 juli 2016 heeft de provincie Utrecht een intentieovereenkomst ondertekend voor de verdere ontwikkeling van RegMedXB. Dit samenwerkingsverband, waar kennisinstellingen, bedrijven, patiëntenorganisaties en overheden samenwerken, moet de groei en verankering van een nieuw industrieel cluster voor regeneratieve geneeskunde versnellen, oplossingen voor patiënten dichterbij brengen en een bijdrage leveren aan (kosten)efficiëntie in de zorg.

Een plan van aanpak voor de versterking van onze Europese toppositie is er nog niet omdat de publicatie van de nieuwe European Competitiveness Index is uitgesteld. Dit onderzoek vormt de basis voor het plan van aanpak.

De Provinciale Aanpak Kantorenleegstand wordt uitgevoerd via twee sporen: het reduceren van nieuwbouwmogelijkheden (regulerende spoor) en het ondersteunen bij transformatie van leegstaande kantoren (faciliterende spoor). In het regulerende spoor is in februari 2016 de Thematische Structuurvisie Kantoren vastgesteld. Hierin staat beschreven op welke locaties plancapaciteit door middel van een provinciaal inpassingsplan wordt teruggebracht. Het voorontwerp van het inpassingsplan heeft voor inspraak en vooroverleg ter visie gelegen. De hoorzittingen voor de betrokken gemeenteraden over het inpassingsplan vonden in december plaats. Het faciliterende spoor van de kantorenaanpak is uitgevoerd binnen het programma Wonen en Binnenstedelijke Ontwikkeling. De Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (OMU) heeft in 2016 haar werkveld verruimd door ook de transformatie van kantoren actief te ondersteunen. Via de OMU is in 2016 ruim 22.000m2 kantoor getransformeerd naar woonruimte of een andere bestemming.

In 2016 is de retailaanpak verder vormgegeven op het gebied van ruimtelijke ordening, kennisdeling, netwerkontwikkeling en transformatie. Hierover heeft de provincie in de Retaildeal met het Rijk afspraken gemaakt. Bij de herijking van de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie en Verordening zijn ruimtelijk beleid en regels ten aanzien van detailhandel opgenomen. Op het gebied van kennisdeling en netwerkontwikkeling is een Kopgroep Retail, bestaande uit vertegenwoordigers van gemeenten, vastgoedpartijen en (grote) retailers, ingesteld en heeft een bijeenkomst van het Retailplatform plaatsgevonden. Ook is samen met de provincies Noord- en Zuid Holland gestart met een grootschalig Koopstromenonderzoek. Transformatie en herstructurering in winkelgebieden is opgepakt vanuit het programma Wonen en Binnenstedelijke Ontwikkeling.

In 2016 heeft de provincie, naast actieve steun aan de Human Capital Agenda van de Economic Board Utrecht, op verschillende manieren bijgedragen aan het verbeteren van de aansluiting onderwijs- arbeidsmarkt voor (V)MBO. De provincie heeft bijgedragen aan de Week van de Techniek en de oprichting van het Stimuleringsfonds Leren-Werken. Ook heeft de provincie opdracht gegeven voor een onderzoek naar de actuele situatie in onze regio en de belangrijkste opgaven. Het onderzoek is nodig om de juiste rol en inzet van de provincie te kunnen bepalen op dit vraagstuk. Tot slot heeft de provincie samen met de gemeenten Utrecht en Amersfoort en de EBU het initiatief genomen een arbeidsmarktdashboard te ontwikkelen. Dit dashboard is gebaseerd op heel veel (actuele) data en dient om snel en scherp inzicht te krijgen in de werkelijke situatie.
 

De ECORYS Monitor, die in opdracht van de provincie is uitgevoerd, toont aan dat het goed gaat met de vrijetijdseconomie in de regio Utrecht: in 2 jaar tijd groeiden de bestedingen aan toerisme en recreatie met  8,9% en kwamen er 2.880 nieuwe voltijdbanen bij.

In 2016 hebben Provinciale Staten de nieuwe Agenda Recreatie en Toerisme 2016-2019 vastgesteld. Hierin wordt een nieuw accent gelegd op de snelgroeiende markt van de internationale bezoekers aan Nederland. De provincie zet hiervoor aansprekende thema's in de etalage, zoals De Stijl en het cultureel erfgoed. Ook profileert Utrecht zich als de fietsprovincie bij uitstek. Op het gebied van recreatie zet de provincie in op de ontwikkeling en bekendheid van de regio, zodat het aanbod van recreatiemogelijkheden aansluit op de vraag van recreanten.

Het plan naar een Routebureau voor recreatieve routenetwerken als wandelen, varen en fietsen is in 2016 geïntroduceerd. Onder de gemeenten in de provincie is hiervoor een breed draagvlak. Het Routebureau wordt daarmee een resultaat van een proces waarin alle betrokken partijen met elkaar hebben nagedacht over nieuwe vormen van beheer van routenetwerken en recreatieterreinen en over innovatie van het aanbod en het stimuleren van gebruik door inwoners en bezoekers.

In 2016 hebben we als deelnemer in de recreatieschappen en in Recreatie Midden Nederland een actieve bijdrage geleverd aan de transitieopgave. We hebben samen met onze partners een verkenning gedaan naar de toekomstopties van de recreatieschappen. De uitkomst hiervan is breed gedragen. Sinds 1 juli 2016 heeft Recreatie Midden-Nederland een nieuwe rechtsvorm, de bedrijfsvoeringsorganisatie. Hierdoor kan de veranderende vraag naar recreatiemogelijkheden beter worden opgevangen en kunnen we als provincie beter sturen op (boven)regionale doelen.

In 2016 is de Energieagenda vastgesteld. De energietransitie is als programma verankerd in de organisatie en er zijn nieuwe coalities gesmeed. Met de Energieagenda wil de provincie een klimaat voor energietransitie creëren. Bij de herijking van de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie en Verordening zijn hierin belangrijke stappen gezet. We bieden nu ruimtelijk meer mogelijkheden en experimenteerruimte voor de productie van duurzame energie. Om de hoeveelheid duurzame bodemenergie te vergroten, hebben provincie en gemeente Utrecht de Utrechtse Bodemenergieagenda vastgesteld.

In 2016 hebben we bestaande instrumenten voortgezet. De Aanjaagfaciliteit heeft 15 duurzame energieprojecten ondersteund bij het verkrijgen van financiering. In de Wasstraat Duurzaamheid is een tiental adviezen verstrekt voor energiebesparing bij renovatie van woningbouw-woningen, één advies voor een gebiedsontwikkeling (nieuwbouw) en ook voor ons eigen Huis voor de Provincie is een advies opgesteld. De inzet voor energiebesparing bij vergunningverlening, toezicht en handhaving is in 2016 geïntensiveerd. Met de nieuwe instrumenten is in 2016 een start gemaakt. In samenwerking met de Economic Board Utrecht is kwartier gemaakt voor een NOM-alliantie die NOM-pilots in de regio verbindt, om met de betrokkenen te ontdekken wat werkt en wat niet en de successen uit te bouwen. NOM staat voor Nul op de Meter in je woning. Voor de ontwikkeling van het regionale energiefonds is de samenwerking gestart met partijen die willen participeren in het fonds zodat een fonds ontstaat met een veel grotere omvang dan de € 4 mln. die wij in de energieagenda gereserveerd hebben.

Binnen de concessie stadsregio U-OV is besloten te gaan rijden met elektrische bussen op lijn 1. Vervoerder Syntus (streekconcessie) heeft aangeboden om te starten met twee elektrische bussen en twee elektrische buurtbussen die in de tweede helft van 2017 zullen instromen.

Een aantal projecten waarbij de provincie een actieve rol heeft gespeeld, zijn in 2016 weer een stap verder gekomen. Te denken valt aan ultra-diepe geothermie op USP/Rijnsweerd, woningbouw Soesterberg, biogashub Woudenberg, waterkrachtcentrale Hagestein en energieneutrale melkveehouderij.

De inzet van zon, wind en biomassa als energiebron is toegenomen, waardoor het aandeel duurzame energie (exclusief verkeer en vervoer) is gestegen van 2,1% in 2014 tot 2,5% in 2015, waarmee de streefwaarde precies is gerealiseerd. De nieuwe windmolens in Nieuwegein (5 molens van in totaal 10 MW) hebben geleid tot 45% meer geproduceerde windenergie in 2015. In 2016 zijn geen nieuwe windmolens gebouwd. Er is in 2015 3,8% energie bespaard (streefwaarde 5%). De data voor 2016 zijn nog niet beschikbaar. Met deze toename van duurzame energie en energiebesparing liggen we redelijk op koers richting een energieneutrale provincie in 2040.

* Percentage nog niet bekend