Programma VERDER
Onderstaande maatregelen zijn in 2016 uitgevoerd en/of voorbereid:

• Oplevering fietstunnel Vollenhoven N237.
• Voorbereiding P+R Station Amersfoort Vathorst.
• Aanbesteding HOV tunnels 5 meiplein en Anne Frankplein te Utrecht: realisatie door de gemeente Utrecht met bijdrage van 19 mln. vanuit de provincie.
• Realisatie fietsbrug Oog in Al (kosten betaald uit inbreng gemeente Utrecht in VERDER).

Programma Regionaal Verkeersmanagement
Als provincie werken wij samen met gemeenten en Rijkswaterstaat aan maatregelen op de bestaande wegen die ervoor zorgen dat de doorstroming (en daarmee de leefbaarheid) en de verkeersveiligheid verbetert. Zo verschijnen op steeds meer plekken langs de weg panelen met informatie over de actuele verkeerssituatie en/of alternatieve routes in geval van file en zijn verkeerslichten beter afgesteld. Met het programma worden deze en andere verkeersmanagementmaatregelen gerealiseerd.

In 2015 hebben we het systeem voor operationeel verkeersmanagement in gebruik genomen (fase 1). Dit betreft een groot pakket maatregelen (ongeveer 300) voor de diverse beheerorganisaties. Met het programma willen we onder andere stilstand op belangrijke regionale wegen met veel verkeer voorkomen tijdens perioden van grote drukte. De gezamenlijke regiodesk van de verkeerscentrale Midden Nederland zet inmiddels een aantal van deze maatregelen in de vorm van regelscenario’s in. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de Sturingsvisie Midden Nederland die in 2016 is geactualiseerd.

In 2016 is het onderzoek naar welke data nodig zijn voor operationeel verkeersmanagement gecontinueerd. Daarnaast is de optimalisatie van contractmanagement en ketenbeheer (inrichting organisatie en processen ten behoeve van verkeersmanagement) gestart. De verwachting is dat we de doelstellingen van de tweede fase van het programma, dat loopt tot en met 2019, behalen.

Programma Beter Benutten Vervolg
In 2016 hebben wij het programma Beter Benutten Vervolg verder uitgebreid naar 33 projecten. Wij dragen bij aan 28 van deze projecten. De uitvoering van alle projecten is in volle gang en loopt door tot eind 2017. De prognose van de resultaten laat zien dat wij op koers liggen om de gestelde doelstelling te behalen. Het project Pechhavens A28 waarin de bus over de vluchtstrook van de A28 mag rijden heeft als eerste zijn doelstelling van 400 spitsmijdingen per dag gehaald. Voor informatie over alle resultaten kunt u terecht op resultaten.goedopweg.nl.

Wegenprojecten en beheer en onderhoud
In 2016 zijn diverse projecten afgerond. Zo zijn er bij Eemnes (N221) bij de afrit bij de A1 plateaus aangebracht ter verbetering van de verkeersveiligheid. Bij Soesterberg is een stuk van de N237 verdiept aangelegd en op dezelfde N237 is het ecoduct Boele Staal geopend.
Op diverse provinciale wegen hebben we groot (variabel) en klein (vast) onderhoud aan de weg uitgevoerd. In totaal hebben we op circa 14 kilometer weg groot onderhoud uitgevoerd aan de hoofdrijbaan, bijvoorbeeld op de N210 bij Lopik, N225 bij Elst, de N212 bij de Ronde Venen, de N198 bij Harmelen en de N229 bij Wijk bij Duurstede.

Eind 2016 heeft PS de strategische nota Infrastructurele kapitaalgoederen vastgesteld. Dit betreft een lange-termijn visie met bijbehorende begroting en een voorlopige financiering voor het beheer en onderhoud van onze wegen en vaarwegen. Het vormt de basis voor meer planmatig onderhoud en een meerjarenonderhoudsplan.
De financiële vertaling vindt plaats vanaf 2017, overeenkomstig de nieuwe BBV financieringsregels en de in december 2016 aangepaste Verordening interne zaken.  

* Het aantal voertuigverliesuren is geen sturingsindicator maar een monitoringsindicator, daarom is er geen streefwaarde bepaald voor deze indicator. De waarden zijn duizendtallen.
** In de begroting 2016 was geen waarde voor 2016 opgenomen
*** Voertuigverliesuren over 2016 nog niet bekend

Provinciale OV-Concessies

De provincie Utrecht kent twee openbaar vervoerconcessies: één in de stadsregio Utrecht onder de merknaam U-OV gereden door vervoerder Qbuzz (concessie ‘tram en bus regio Utrecht 2013-2023’) en één aan de west- en oostkant van de provincie gereden door de nieuwe vervoerder Syntus (concessie ‘provincie Utrecht’ 2016-2023). 

2016 stond in het teken van grote ontwikkelingen rondom het openbaar vervoer. Er is continue ingezet op het verbeteren van het lijnennet. Dit om de reizigersgroei op te vangen maar ook om het netwerk steeds efficiënter te maken. Op veel plaatsen, met name in de stad Utrecht, werd gewerkt en vonden tijdelijke of structurele wijzigingen in het wegennet plaats. Deze werkzaamheden komen de doorstroming niet ten goede wat vaak resulteert in negatieve effecten voor de kwaliteit van het openbaar vervoer en extra exploitatiekosten. In 2016 is vanwege de doorstromingsproblemen begonnen met de start van een programma om de doorstroming van het OV te verbeteren.

In 2016 is veel aandacht besteed aan een goede samenwerking met vervoerders U-OV en Syntus, de wegbeheerders, het ministerie en andere overheden. Deze samenwerking heeft als inzet een goed en kwalitatief hoogwaardig OV om de bereikbaarheid te handhaven of te verbeteren.

Concessie stadsregio U-OV

In het druk bebouwde stationsgebied van Utrecht vond de “superomklap” plaats, waarbij alle haltes en bussen verhuisd zijn van de centrumzijde naar de jaarbeurszijde. Dit om de geplande bouwwerkzaamheden van de gemeente en de provincie voor de Uithoflijn mogelijk te maken. Dit had een grote impact op de reizigers die te maken kregen met andere looproutes en haltes.
Het OV-netwerk is uitgebreid, waarbij het meest opvallend was de opening van station Vaartsche Rijn.
Andere belangrijke mijlpalen zijn het besluit om te gaan rijden met elektrische bussen op lijn 1 en de uitbreiding van de inzet op Sociale Veiligheid om incidenten en zwartrijden terug te dringen. De voorbereidingen van de exploitatie van de Uithoflijn zijn gestart. Er is een convenant gesloten met de Hogeschool Utrecht met als inzet spitsmijden. Tot slot is er een besluit genomen om de gehele provincie Utrecht gereed te maken om met de bankpas te kunnen betalen per 2019.  

Concessie streek

Per 11 december 2016 is Syntus als nieuwe vervoerder gaan rijden in de concessie Provincie Utrecht met een sterk vernieuwd vervoerplan dat meer recht doet aan de vervoersvraag van de reiziger. Met ingang van dezelfde datum stopte de oude vervoerder Connexxion. Aangezien de rechtszaak, die Connexxion had aangespannen, na meer dan een jaar pas drie weken voor de startdatum in het voordeel van de provincie werd beslecht, had Syntus een heel beperkte voorbereidingstijd. Met grote inzet van alle betrokkenen is het toch gelukt om de continuïteit van het OV te borgen. Dit betekende echter wel dat de eerste weken van Syntus eind 2016 niet optimaal verliepen. Nog voor de jaarwisseling is er begonnen met een verbeterplan, dat er voor moet zorgen dat Syntus zo snel mogelijk aan de concessieverplichtingen gaat voldoen. Daar zal ook het begin van 2017 nog voor nodig zijn. Dit in het belang van de reiziger.

Regiotaxi
Wij zijn mede namens gemeenten beheerder van drie regiotaxi-contracten binnen de provincie, te weten: Regiotaxi Veenweide, Regiotaxi Eemland-Heuvelrug en Regiotaxi Utrecht (3 percelen). Bij regiotaxi gaat het in ca. 90% om ritten in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) en in ca. 10% om openbaar vervoer ritten. Door de kwetsbaarheid van de doelgroep heeft dit dossier, met name voor gemeenten, een hoog maatschappelijk belang met een evenredig imagorisico. Intensieve monitoring  en actief beheer is daarom essentieel. Het perceel van Regiotaxi Utrecht voor de gemeenten Utrecht en Stichtse Vecht (Maarssen) is in 2016 opnieuw aanbesteed. De nieuwe vervoerder heeft in oktober 2016 een stroeve start gemaakt. Dit heeft geleid tot een ingebrekestelling waarna de vervoerder aan de hand van een verbeterplan de kwaliteit van de dienstverlening boven het in het bestek geëiste minimumniveau heeft weten te brengen.

Stadsbusstalling
In 2016 hebben we samen met de gemeente Utrecht, na de eerste analyse in 2015 van meerdere locaties, twee varianten verder uitgewerkt en verkend op haalbaarheid. We verwachten een definitieve locatiekeuze in 2017. De huidige locatie blijft in gebruik totdat een nieuwe locatie gereed is.

Tramlijn Utrecht Centraal - Utrecht Science Park (Uithoflijn)
Zie het projectblad Uithoflijn

Wet Lokaal Spoor van kracht

Per 1 december 2015 is de Wet Lokaal Spoor in werking getreden. In 2016 zijn succesvolle vervolgaudits uitgevoerd om te controleren hoe wij in de praktijk de wettelijke taken en verantwoordelijkheden wat betreft lokaal spoor (tram) uitvoeren.

Rendabel en toekomstbestendig tramsysteem

In 2016 is het projectbesluit genomen over de Vervoerkundige koppeling. Dit besluit omvat meerdere onderdelen om het tramsysteem in Utrecht, Nieuwegein en IJsselstein toekomstvast te maken.
Zo kunnen reizigers vanaf 2020 zonder overstap gebruik maken van de sneltram tussen Utrecht Science Park/De Uithof, Utrecht Centraal Station, Nieuwegein en IJsselstein. Er komt één doorgaande verbinding over het hele traject. Om het koppelen van de tramlijnen mogelijk te maken, is het nodig om met hetzelfde type trams op het hele traject te rijden. Wij hebben daarom begin 2017 22 nieuwe trams besteld. Om het regionale tramsysteem te moderniseren, is het nodig dat de trambaan in Nieuwegein-Zuid en IJsselstein wordt vernieuwd.

Spoor- en knooppunten
In 2016 hebben wij de spoorsamenwerking in de Noordvleugel en in de Randstad voortgezet. Doel is om duidelijk te maken dat de ontwikkeling van het personenvervoer per spoor in de Randstad extra inspanningen vergt om de stedelijke centra goed bereikbaar te houden. In het afgelopen jaar is aan de landelijke OV- en Spoortafel samengewerkt door het rijk, provincies, stedelijke regio's, vervoerders en Prorail aan een integrale toekomstvisie op het totale OV-netwerk in Nederland. De hoofdlijnen van het toekomstbeeld OV 2040 zijn in december 2016 naar de Tweede Kamer gestuurd en door de Staatssecretaris gepresenteerd. Samen met onze partners in de regio hebben wij in 2016 een bijdrage aan de landelijke toekomstvisie een Toekomstbeeld OV Midden-Nederland opgesteld. Het Toekomstbeeld schetst met welke maatregelen ingespeeld kan worden op het optimaliseren van de deur-tot-deur-reis in de toekomst, gegeven de ruimtelijk- economische, maatschappelijke en technologische ontwikkelingen en de daaruit voortvloeiende mobiliteitsopgaven. In 2017 worden deze hoofdlijnen verder uitgewerkt.  

Concrete spoorprojecten
Wij zijn betrokken bij de volgende projecten: Randstadspoor, Programma Hoog Frequent Spoor (PHS), Stationsgebied Driebergen-Zeist en spoorkruising Maarsbergen. Met de spoorinfrastructuurprojecten Randstadspoor en Programma Hoog Frequent Spoor (PHS) van ProRail zullen in de dienstregeling van de NS komende jaren verschillende kwaliteitsverbeteringen mogelijk zijn. Onder andere op de drukke verbinding Utrecht - Harderwijk zijn de gewenste extra sprinters niet eenvoudig haalbaar gebleken. Wij zetten ons bij het Rijk en ProRail in om hier tot nieuwe spoorinvesteringen te komen. Samen met provincie Gelderland hebben wij eind 2016 opdracht gegeven aan een vervolgstap op eerder onderzoek naar productverbeteringen op deze corridor. Voor de uitvoering van dit onderzoek heeft het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een studiebudget beschikbaar gesteld.
Het voorkeursalternatief voor de ongelijkvloerse spoorkruising in Maarsbergen wordt in het voorjaar 2017 vastgesteld. Daarna zal de ruimtelijke procedure volgens een inpassingsplan worden uitgevoerd. Naar verwachting zal dit 2 jaar duren. Daarna volgen de voorbereiding, aanbesteding en realisatie van het plan. Oplevering is voorzien in 2023.

De uitvoering van de maatregelen bij station Driebergen-Zeist is in het afgelopen jaar zichtbaar geworden.
Voor de aanpak van de spoorkruising Barchman Wuytierslaan in Amersfoort, uit te voeren door de gemeente Amersfoort als onderdeel van de westelijke randweg, hebben wij eind 2016 vanuit het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een bijdrage ontvangen vanuit het budget Randstadspoor.
Samen met gemeenten Leiden en Utrecht en provincie Zuid-Holland hebben wij het initiatief genomen voor een verkenning naar de mogelijke toekomstperspectieven voor de treinverbinding Utrecht-Leiden (zogenoemde Limeslijn). Deze zoektocht heeft nog geen concrete voorstellen opgeleverd, maar wel de constatering dat wij op deze corridor met elkaar in gesprek willen blijven voor een toekomstperspectief. De gedachten gaan uit naar het aanstellen van een kwartiermaker om verder te onderzoeken naar de mogelijkheden om deze verbinding beter voor het voetlicht brengen bij Rijk en NS.
Tenslotte is in 2016 ter ondersteuning van onderzoeken in Toekomstbeeld OV Midden-Nederland en gebiedsverkenning Utrecht-Oost, maar ook gelet op het voornemen in het coalitieakkoord, een quickscan uitgevoerd naar de haalbaarheid van een spoorlijn naar het Utrecht Science Park. 

* nog niet bekend
** voorlopige cijfers

 
Verkeersveiligheid

Stijging van het aantal verkeersdoden

De officiële ongevalscijfers over het jaar 2016 worden medio 2017 landelijk gepubliceerd. Vooruitlopend daarop is in afstemming met de politie het aantal verkeersdoden in de provincie Utrecht bepaald op 35 (28 in 2015). In het jaar 2015 is het aantal verkeersdoden en het aantal verkeersslachtoffers landelijk gestegen. Dit heeft zich ook in 2016 doorgezet, waarschijnlijk door een combinatie van factoren zoals drukker verkeer, de vergrijzing en meer afleiding in het verkeer. Van het aantal verkeersdoden vielen er in 2016 20 op gemeentelijke wegen (17 in 2015), 10 op provinciale wegen (5 in 2015) en 4 op rijkswegen (4 in 2015). Daarnaast viel er 1 dodelijke slachtoffer op een weg in beheer van defensie. In geval van een ongeval wordt er altijd onderzoek door de politie gedaan naar de oorzaak. Als het om een provinciale weg gaat kan het resultaat van het onderzoek aanleiding zijn voor het nemen van maatregelen om de verkeersveiligheid te verbeteren.

Als provincie zetten we in op proactief verkeersveiligheidsbeleid door meer te gaan werken met indicatoren die een voorspellende waarde hebben op de kans voor een ongeval met ernstige afloop. Op dit moment wordt landelijk onderzoek gedaan naar de toepassing van Safety Performance Indicators (SPI’s) in het verkeersveiligheidsbeleid (zoals snelheid en alcohol). Als provincie werken wij daar actief aan mee.
Daarnaast zetten wij ons samen met onze partners in op een dubbele aanpak: veilige provinciale wegen én gedragsbeïnvloeding (Uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid 2015-2018, onderdeel van het Mobiliteitsplan 2015-2028).

Verbetering van verkeersveiligheid infrastructuur

In de rol van wegbeheerder streven we bij onderhoud en reconstructies naar een zo verkeersveilig mogelijke uitvoering van de wegen. Zo is de fietsoversteek op de N225 bij het Revius Lyceum in Doorn gerealiseerd en is een fietstunnel op de N237 bij Vollenhoven aangelegd. Naar aanleiding van meldingen over ongevallen hebben we o.a. op de N221 Wakkerendijk de weginrichting aangepast en een snelheidsbeperking ingevoerd. In 2016 is ook gekeken naar innovaties. In 2016 investeerden we in Korte Afstand Radio (KAR) voor de regionale ambulances (RAVU) waardoor deze voortaan groen licht op kruispunten krijgen.

Stimuleren en ondersteunen projecten gedragsbeïnvloeding

In 2016 boden we, samen met gemeenten, verkeerseducatieproducten aan. Aan scholen betreft dit producten als het theoretisch verkeersexamen, faciliteiten voor verkeersouders en dodehoeklessen. Voor het kinderdagverblijf, jonge automobilisten en oudere fietsers hebben we met een gericht aanbod ruim 3.000 deelnemers bereikt. Daarnaast ontwikkelden we interventies die afleiding in het verkeer tegengaan. We ondersteunden landelijke campagnes voor gedragsbeïnvloeding en het BOB-team is 50 keer ingezet bij alcoholcontroles van de politie. In zeker 11 woonwijken zijn gerichte buurtacties en voorlichting gegeven gericht op verkeersveiligheid. We zorgden daarnaast dat er op veel plekken door gemeenten ‘smileys’ geplaatst worden om een veilige snelheid in de wijk te bevorderen.

Milieukwaliteit

Zie programma 3, Bodem, Water en Milieu

Innovatie en duurzaamheid

In 2016 hebben wij de tramhaltes voorzien van duurzame verlichting met verkeersveiligheid als randvoorwaarde en sociale veiligheid als aandachtspunt. Bij het openbaar vervoer en de OV-concessies streven wij naar het verlagen van emissies. Concreet hebben we in 2016 voorbereidingen gedaan om vanaf voorjaar 2017 op buslijn 1 in de concessie stad elektrische bussen te introduceren.

Bij wegenprojecten wordt duurzaamheid meegenomen door het op te nemen als EMVI-criterium (economisch meest voordelige inschrijving) in onze aanbestedingen. De markt wordt hierdoor gestimuleerd om te komen met meer duurzame en innovatieve oplossingen. Onze wegen worden voorzien van wegverlichting met ledlampen, lage-energieasfalt wordt toegepast, hergebruik van asfalt wordt gestimuleerd en het gras van de wegbermen wordt door middel van vergisting omgezet in groen gas. In 2016 is bij de aanbesteding van de ingenieursdiensten de aanpak Duurzaam GWW als eis meegenomen.

* aantal wegvakken van 500 meter met 6 of meer letselongevallen in de periode 2009-2014          
** er is sprake van een trendbreuk in het aantal verkeersongevallen. Sinds 2010 was er sprake van een onderregistratie van verkeersongevallen. In 2015 is de registratiegraad van verkeersongevallen sterk verbeterd. Weliswaar zijn er meer ongevallen geregistreerd, maar de kwaliteit van de ongevalskenmerken is nog niet optimaal. Daardoor is het aantal ernstig gewonden niet betrouwbaar.
*** het aantal ernstige verkeersgewonden van 2016 wordt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2017 landelijk bekend gemaakt